Het Materiaal

Het Lu Ban Huis wordt gemaakt van bamboe-hout. Voor dit materiaal is gekozen omdat het zeer milieuvriendelijk is, en veelzijdig toepasbaar. Lees hieronder een korte introductie tot deze intrigerende plant.

De plantensoort bamboe, tussen de dertig en veertig miljoen jaar geleden ontstaan, kan worden gezien als een reuze gras. Onder bamboe verstaan we: alle boom- of struikachtige ‘grassen’ (met een houtachtige of vertakte stengel) behorend tot plantenfamilie van de Gramineae. Deze grassen-familie omvat overigens ook de gewassen rijst, maïs en suikerriet. Het gewas bamboe kent ontelbare variaties en soorten, en is door de de mens door de eeuwen heen op allerlei manieren toegepast in zeer uiteenlopende contexten. In een aantal landen is bamboe diep vervlochten met de cultuur. In diverse Aziatische gemeenschappen staat de buigzame plant symbool voor flexibiliteit, uithoudings- vermogen en vasthoudendheid. Bamboe en bamboeproducten zijn de laatste jaren internationaal in opmars, vooral om de milieuvriendelijke eigenschappen; bamboe kent talloze ecologische voordelen. Het heeft daarnaast diverse andere bruikbare eigenschappen die steeds meer mensen interesseren.

De bekende plantkundige Carl von Linne (Linnaeus) classificeerde bamboe voor het eerst in de context van de westerse biologie. Hij deed dat in 1753 met de term ‘Arundo bambos’ waarmee hij een speciefieke bamboe-familie aanduidde. 

Karakteristieke eigenschappen

De steel van bamboe is samengesteld uit secties: de knopen (nodiën) en de leden (internodiën). De holle compartimenten in de steel zijn zeer kenmerkend en geven de plant de zeldzame combinatie van lichtgewicht, kracht en flexibiliteit. De variatie binnen de bamboesoorten is enorm. Er zijn ongeveer 1250 soorten bamboe, in 69 geslachten. Er bestaan bamboesoorten van diverse afmetingen; van minuscule plantjes van slechts 50 cm hoog, tot giganten van wel 35 meter lang. De ene bamboesoort kan groot en stevig zijn, de andere juist delicaat en verfijnd.

fig. ‘running’ bamboesoorten verspreiden zich via de wortel ondergronds

Bamboe als hout
De celstructuur van bamboeweefsel en haar technische eigenschappen zijn zeer vergelijkbaar met houtweefsel. Bamboe kan dus ook worden aangeduid ‘hout’ hoewel het een geheel andere oorsprong heeft dan het hout van bomen. Er zijn tegelijkertijd dan ook grote verschillen tussen gewoon hout en bamboe. De steel van bamboe zal bijvoorbeeld niet eindeloos dikker wordt naarmate de plant ouder wordt, zoals bij bomen. Daarnaast heeft bamboe een harde buitenkant en is wat zachter van binnen. Normaal kent deze eigenschap niet. Zeer opmerkelijk is dat bamboe in vergelijking met conventioneel hout in veel kortere tijd groeit. De snelst groeiende soorten bamboe kunnen tot wel een meter per dag in lengte vorderen. Sommige soorten bereiken hun volledige lengte al binnen twee maanden tijd. Bomen moeten vaak jaren groeien om tot volle wasdom te geraken.

Gebieden
Bamboes groeien overvloedig in de tropische en subtropische gebieden van Azië, Afrika en Latijns-Amerika. De meest productieve landen op het gebied van bamboe zijn China, India en Birma. Deze drie landen hebben tezamen een oppervlakte van bijna 20 miljoen hectare aan bamboe-begroeiing. Op sommige locaties in de wereld is bamboe de dominante vegetatie, zoals bijvoorbeeld in het noordoosten van India, waar bamboe overheerst in een gebied van duizenden vierkante kilometers, net als op de berghellingen (sub-Sahara) van Oost-Afrika. Bamboe groeit ook, zij het in veel mindere mate, in het noorden van Australië, Noord Amerika en kan zelfs worden aangetroffen in het diepe zuiden van Chili en Argentinië.

Bouwen met bamboe
Het gebruik van bamboe als bouwmateriaal gaat eeuwen terug. Voornamelijk in de regio’s waar de plant ruimschoots voor handen is bestaat er een traditie van het toepassen van bamboe als constructiemateriaal. In landen als China en India is het vaak het armste deel van de bevolking dat bamboe gebruikt voor her bouwen van huizen. Hierdoor heeft bamboe vaak een imago-probleem bij andere klassen van de maatschappij. Bamboe wordt door hen onterecht gezien als goedkoop en daarom inferieur bouwmateriaal. Hoewel het waar is dat bamboe zeer betaalbaar is ten opzichte van hout, is het zeker geen tweederangs product. Gelukkig hebben inmiddels meer mensen in de gaten dat bamboe uiteenlopende mogelijkheden biedt. De unieke en milieuvriendelijke eigenschappen van bamboe en bamboeteelt worden daardoor wereldwijd beetje bij beetje steeds beter op waarde geschat. Het materiaal wordt inmiddels prominent toegepast in allerlei soorten architectuur wereldwijd.

Download ook ‘De voordelen van Bamboe‘ (pdf)

foto: Bamboe wordt traditioneel gebruikt voor constructiewerken, hier in Bangladesh.